تاندون یا زردپی چگونه بیمار میشود

تاندون یا زردپی چگونه بیمار میشود

مشکلات تاندون ها از بیماری های شایع سیستم حرکتی انسان است. این مشکلات بخصوص در کسانی که ورزش میکنند بیشتر دیده میشود. حدود یک سوم کل آسیب های دونده ها و یا کسانی که تنیس بازی میکنند ناشی از مشکلات تاندون ها است. علت بیمار شدن تاندون چیست به نظر میرسد علت اصلی مشکلات تاندون ها استفاده نامناسب از آنها باشد. کشش های مکرر و بیش از حد تحمل تاندون که در حین فعالیت های بدنی و ورزشی به آن وارد میشود مهمترین و شایعترین علت بیمار شدن تاندون است. بدنبال فعالیت های یکنواخت و مکرر و زیاد و یا حرکات ورزشی که بدن برای آن آمادگی ندارد رشته های تشکیل دهنده تاندون بتدریج ساختار همگن و یکنواخت خود را از دست داده و بتدریج و طی چند هفته و چند ماه تاندون دچار التهاب میشود. این التهاب تاندون را تاندنیت Tendonitis میگویند. عوامل دیگری میتوانند زمینه را مستعد وارد شدن استرس بیش از حد به تاندون کنند. عدم انعطاف پذیری و یا ضعیف بودن قدرت عضلات از این دسته عوامل است. کفش هایی که فیت پا نیستند، ابزارهای کار که مناسب نمیباشند و یا تکنیک نامناسب در انجام کار یا فعالیت ورزشی همه و همه میتوانند احتمال وارد شدن کشش بیش از حد به تاندون و ایجاد تاندنیت را بیشتر کنند. از علل دیگر بیمار شدن تاندون مسن شدن است. در سنین بالا رشته های تشکیل دهنده تاندون ها قوام و استحکام خود را از دست داده و ضعیف میشوند. به این وضعیت خراب شدن یا دژنرسانس Degeneration تاندون میگویند. این وضعیت معمولا همراه با التهاب نبوده و به آن تاندینوز Tendinosis میگویند. بعضی محققین علت تاندینوز را کاهش جریان خون تاندون میدانند. کمبود جریان خون و کاهش اکسیژن رسانی به سلول های زنده تاندون موجب خراب شدن رشته های کلاژن شده و جنس تاندون را خراب کرده، آنرا ضعیف میکند. این وضعیت بیشتر در روتاتور کاف شانه، تاندون آشیل در مچ پا و در تاندون های آرنج دیده میشود. گاهی اوقات بدنبال آسیب دیدن رشته های تشکیل دهنده تاندون کلسیم بر روی آن رسوب میکند. در مواردی دیگر سلول های استئوبلاست به عللی که مشخص نیست در داخل تاندون ایجاد شده و بر اثر فعالیت آنها استخوان در داخل تاندون ساخته میشود. این وضعیت را استخوانسازی نابجا یا Heterotopic ossification میگویند. تاندون ها معمولا توانایی بالایی در تحمل نیروهای کششی دارند با این حال وقتی شدت این نیروها زیاد است میتواند موجب پارگی تاندون شود. در مواردی هم ممکن است تاندون بدنبال تاندینوز ضعیف شود و این تاندون ضعیف شده با وارد شدن نیروی کششی نه چندان قوی هم پاره شود.

تاندون یا زردپی چیست

تاندون یا زردپی چیست

تاندون Tendon بافتی محکم و قابل انعطاف به رنگ سفید متمایل به زرد و به شکل طناب یا نوار است. این بافت میتواند تحت کشش بسیار شدیدی قرار گرفته و بخوبی مقاومت کند. به آن زردپی هم میگویند. تاندون مانند رباط (لیگامان) Ligament و فاسیا (فاشیا) Fascia از پروتئین خاصی به نام کلاژن ساخته شده است. با این حال کارکرد این سه بافت متفاوت است. تاندون رابط بین عضله و استخوان است یعن ی این دو بافت را به هم متصل میکند. رباط دو استخوان را که در دو طرف یک مفصل قرار گرفته اند را به هم متصل میکند. فاشیا در بین دو عضله قرار گرفته است.  آناتومی                       ساختمان تاندون بصورت دسته دسته است تاندون بافتی است که عضله را به استخوان متصل میکند. قسمت عمده این بافت از پروتئین خاصی به نام کلاژن Collagen درست شده است. این پروتئین رشته های ظریفی را به نام فیبریل Fibril میسازد. فیبریل ها در کنار هم قرار گرفته و فیبر Fiber را میسارند. با کنار هم قرار گرفتن چند فیبر یک ساب فاسیکل Subfascicle درست میشود. چند ساب فاسیکل یک فاسیکل Fascicle را درست کرده و چند فاسیکل یک دسته Bundle و چند دسته یک تاندون را درست میکنند. بنابراین تاندون ها مانند کابل های تلفن هستند که در آنها واحد های اصلی رشته های ظریفی هستند که مرتبا با ایجاد دسته ها و چند بار تکرار این کار تاندون اصلی را میسازند. کلاژن و مواد تشکیل دهنده تاندون به توسط سلول های آن ساخته میشوند. سلول های تاندون را تنوسیت Tenocyte میگویند. تاندون حاوی عروق خونی است و در اطراف آن اعصابی وجود دارد.  در اطراف تاندون ها یک لوله بافتی نازک وجود دارد که به آن غلاف تاندون Tendon sheath میگویند. تاندون به راحتی در درون این غلاف به جلو و عقب حرکت میکند. در واقع غلاف بین تاندون و بافت های اطراف آن قرار گرفته و موجب تسهیل حرکت تاندون در کنار بافت های اطراف میشود. سطح درونی این غلاف از سلول های خاصی به نام سلول های سینوویال پوشیده شده که مایعی به نام مایع سینوویال Synovial fluid را ترشح میکنند. این مایع شبیه مایع مفصلی بوده و موجب لزج شدن دور تاندون و کاهش اصطکاک در اطراف آن میشود. وظیفه اصلی تاندون انتقال نیروی عضله به استخوان و حرکت دادن آن است. تاندون بجز این وظیفه مانند یک فنر هم عمل میکند و در حین حرکت مفصل در بعضی لحظات نیرو را مانند فنر در خود ذخیره کرده و در لحظه دیگر آن نیرو را آزاد میکند. این پدیده بیشتر در تاندون آشیل دیده میشود.

بورس چیست

بورس چیست

بورس پره پاتلار در جلوی کشکک و بین          استخوان کشکک و پوست قرار گرفته است بورس یک کیسه ظریف بافتی است که موجب تسهیل حرکت تاندون ها میشود. در اطراف مفاصل ساختمان های زیادی در حال حرکت هستند و این حرکات باید به نوعی تسهیل شوند. به همین منظور بدن از مکانیسم های مختلفی استفاده میکند که یکی از آنها بورس است. بورس کیسه ای بافتی است که بسیار قابل انعطاف است. در داخل آن مایعی به نام مایع سینوویال وجود دارد. این مایع از سلول هایی تشکیل شده که سطح داخلی بورس را مفروش کرده اند. این ها را سلول های سینوویال میگویند. پس سطح داخلی بورس ها از لایه سینوویال Synovial layer پوشیده شده است. همانطور که گفته شد بورس ها در اطراف بعضی مفاصل بدن قرار دارند و وظیفه آنها تسهیل حرکات است. بطور مثال در جلوی مفصل زانو در جلوی کشکک یک بورس به نام بورس پره پاتلار قرار گرفته است. این بورس بین استخوان کشکک و پوست قرار گرفته و موجب میشود تا پوست جلوی کشکک به راحتی روی آن حرکت کند. اهمیت این حرکت وقتی مشخص میشود که فرد بر روی زمین زانو میزند. در حین زانو زدن پوست جلوی زانو باید کاملا روی استخوان کشکک متحرک باشد وگرنه زود زخم میشود. همینطور در پشت آرنج بورس اوله کرانون قرار گرفته است که در واقع بینزانده اوله کرانون و پوست قرار گرفته و موجب میشود تا در حین تکیه آرنج بر روی اجسام، پوست به راحتی روی استخوان زیرین حرکت کند. اکثر بورس های اطراف مفاصل بین تاندون و استخوان قرار گرفته اند. همانطور که میدانیم عضلات به واسطه تاندون به استخوان متصل شده و موجب حرکت آن میشوند. برای اینکه مفصل بتواند به راحتی حرکت کند تاندون باید بتواند به راحتی جلو و عقب برود. حرکت تاندون میتواند موجب سایش آن به بافت های اطراف شده و این سایش مزاحم حرکت آن میشود. بیشترین سایش تاندون ها بر روی استخوان های مجاور است. برای اینکه این سایش به حداقل برسد در بسیاری از نقاط بدن بین تاندون و استخوان مجاور آن یک بورس وجود دارد. این بورس مانند یک بالشتک پر از مایع عمل کرده و موجب میشود تا تاندون سایش و اصطکاک کمتری بر روی استخوان های اطراف خود داشته باشد. بورس ملتهب(که به رنگ قرمز نشان داده شده است) متورم میشود            بورس سالم و طبیعی بورس ها در واقع یک کیسه پر از مایع نیستند. بورس را میتوان به یک کیسه پلاستیکی مانند کیسه فریزر تشبیه کرده که دورتادور آن بسته شده و درون آن مقادیر بسیار مختصری روغن مایع ریخته شده است. اگر این کیسه فریزر را بین دو کف دست خود قرار داده و دو کف دست خود را بر روی هم مالش دهید مشاهده میکنید که وجود این کیسه پلاستیکی موجب حرکت راحت تر کف دستان شما بر روی هم میشود. بورس ها هم حاوی مایع سینوویال زیادی نیستند و تنها مقداری کمی مایع در درون آنها وجود دارد تا اندازه ای که موجب شود دو لایه آن بتواند به راحتی روی هم بلغزد. در مواردی که بورس ملتهب شود مقدار مایع درون آن زیاد شده و مانند یک بادکنک متورم میشود. التهاب بورس را بورسیت میگویند که میتواند موجب درد و تورم آن شود. چون بورس ها بیشتر در اطراف مفاصل هستند بورسیت ها هم معمولا موجب بروز درد در اطراف مفاصل میشوند. بورسیت معمولا بر اثر استفاده زیاد از مفصل و حرکت مداوم تاندون ایجاد میشود. این حرکت مداوم و مکرر موجب سایش زیاد سطوح بورس بر روی هم شده و این سایش موجب التهاب و تورم بورس میگردد. البته در مواردی ممکن است علت التهاب بورس عفونت آن باشد.

کپسول مفصلی و مایع مفصلی چیست

 کپسول مفصلی و مایع مفصلی چیست

کپسول مفصلی یک کیسه بافتی محکم و در عین حال انعطاف پذیر است که دورتادور مفصل را گرفته است. مفصل از کنار هم قرار گرفتن دو استخوان تشکیل شده که در کنار هم حرکت کرده و میلغزند. پس انتهاهای دو استخوان در کنار هم قرار میگیرند تا مفصل را درست کنند. دو انتهای استخوان ها در داخل کپسول مفصلی قرار گرفته اند. در واقع کپسول مفصلی مانند یک استوانه یا لوله است که قاعده بالا و پایین را ندارد. دهانه این استوانه در یک طرف دورادور یک استخوان را گرفته و به آن متصل شده است و دهانه دیگر استوانه در طرف دیگر دورادر استخوان مقابل را گرفته و به آن میچسبد. پس دوسر استخوان درون یک فضای کاملا بسته و ایزوله شده قرار گرفته اند. این فضای بسته در واقع به توسط پرده ای ایجاد شده که دور استخوان های مفصل را میگیرد و به آن کپسول مفصلی میگویند. فضای درون کپسول مفصلی را فضای مفصلی میگویند. درون فضای مفصلی استخوان ها قرار گرفته اند. بین کپسول مفصلی و استخوان ها پر از مایع مفصلی است.  مایع مفصلی یک مایع غلیظ و لزج و چسبناک با ویسکوزیته زیاد (سیالیت کم) است. وظیفه این مایع از یک طرف لزج و سر کردن سطح غضروف های مفصلی است تا بدین وسیله استخوان های تشکیل دهنده مفصل راحت تر و بهتر بر روی هم حرکت کنند و از طرف دیگر این مایع تغذیه سلول های بافت غضروفی مفصل را هم به عهده دارد. بافت غضروف رگ خونی ندارد و خونی به آن نمیرسد و تغذیه آن برعهده مایع مفصلی ست. این مایع اکسیژن و مواد غذایی را به سلول های غضروفی میرساند. جنس کپسول مفصلی از بافت همبندی است. سلول ها آن از جنس فیبروبلاست بوده و ماده اصلی زمینه ای آن کلاژن است. این خصوصیات آن را پرده ای محکم و در عین حال قابل انعطاف میکند. در سطح خارجی و روی کپسول مفصلی رباط ها قرار گرفته اند. در بعضی مفاصل گروهی از رباط ها به کپسول مفصلی چسبیده و عملا با آن یکی میشوند. سطح داخلی کپسول مفصل که در داخل مفصل است از لایه ای از سلول های خاص به نام سلول های سینوویال پوشیده شده است و به این ترتیب لایه ای را تشکیل میدهد که به آن لایه سینوویال Synovial layer میگویند. سلول های لایه سینوویال مسئول ترشح مایع مفصلی هستند. به مایع مفصلی مایع سینوویال هم میگویند.

مفاصل متحرک چه انواعی دارند

مفاصل متحرک چه انواعی دارند

محلی که استخوان ها در کنار یکدیگر قرار گرفته اند را مفصل میگویند. از لحاظ کارکردی سه نوع مفصل در بدن انسان وجود دارد. یکی از آنها مفاصل متحرک یا دی آرتروز است. در این نوع مفاصل دو استخوان تشکیل دهنده مفصل کاملا آزادانه در کنار یکدیگر حرکت میکنند. مفاصل متحرک یا دی آرتروز انواع گوناگون دارند که عبارتند از مفصل گوی و کاسه ای Ball and socket joint در این مفاصل سر یک استخوان به شکل کره و سر استخوان دیگر به شکل یک کاسه است و این دو استخوان در یکدیگر فرو میروند مانند مفاصل ران و شانه. این مفاصل در همه جهات حرکت میکنند

ساختمان مفصل چیست و چه انواعی از مفاصل در بدن وجود دارند

ساختمان مفصل چیست و چه انواعی از مفاصل در بدن وجود دارند

محلی که استخوان ها در کنار یکدیگر قرار گرفته اند را مفصل میگویند. از لحاظ کارکردی سه نوع مفصل در بدن انسان وجود دارد مفصل متحرک یا دی آرتروز Diarthrosis در این نوع مفاصل دو استخوان تشکیل دهنده مفصل کاملا آزادانه در کنار یکدیگر حرکت میکنند مانند مفصل مچ دست یا زانو مفصل نیمه متحرک یا آمفی آرتروز Amphiarthrosis در این نوع مفاصل استخوان های تشکیل دهنه مفصل توسط بافتی دیگر به یکدیگر چسبیده اند و نمیتوانند به خوبی نسبت به هم حرکت کنند مانند مفاصل بین دو مهره کمری یا مفصل بین استخوان های درشت نی و نازک نی در ناحیه زانو

عصب چیست

عصب چیست

سیستم عصبی انسان از دو قسمت مرکزی و محیطی تشکیل شده است. سیستم عصبی مرکزی شامل مغز و نخاع و سیستم عصبی محیطی شامل اعصاب حسی و حرکتی است. عصب رشته های درازی هستند که وظیفه آنها انتقال اطلاعات و پیام ها است. پیام های حسی که در اندام های حسی تولید میشوند از طریق این اعصاب به نخاع و مغز میروند. بطور مثال ساختارهای حس لمس و حس درد در پوست این حس ها را بصورت پیام های خاص الکتریکی ایجاد میکنند و سپس این پیام ها از طریق عصب به نخاع و سپس به مغز میرسند. از طرف دیگر مغز دستوراتی را بصورت پیام های الکتریکی آماده میکند و آنها را از راه نخاع و سپس عصب ها به عضلات اندام ها میفرستد و با انقباض این عضلات اندام حرکتی را که مغز دستور آن را صادر کرده انجام میدهد. شکل ظاهری عصب بصورت یک طناب بلند است که بین نخاع و اندام حسی یا حرکتی کشیده شده است. قطر اعصاب مختلف متفاوت است و البته ساختمان آنها ممکن است با یکدیگر قدری متفاوت باشد ولی همه اعصاب مشترکاتی دارند که در زیر در باره آنها توضیح داده خواهد شد.

معاینه قدرت عضله

معاینه قدرت عضله

گرچه قدرت هر عضله در بدن با عضلات دیگر و حتی همان عضله در فرد دیگر متفاوت است با این حال میتوان برای هر عضله یک قدرت استاندارد را در نظر گرفته و اگر توانایی آن کمتر  شد آن را نسبت به آن وضعیت استاندارد سنجید. عضلات به علل متفاوت و بیماری های مختلفی ممکن است ضعیف شوند. پزشک برای تعیین میزان ضعیف شدن عضله معیارهایی داشته و برحسب آنها قدرت هر عضله را به درجاتی تقسیم میکند. قدرت انقباض هر عضله را به پنج درجه تقسیم میکنند  درجه صفر : عضله توانایی هیچ انقباضی ندارد. به عبارت دیگر فلج است درجه یک : انقباض عضله را میتوان لمس کرد ولی این انقباض موجب حرکت در استخوان یا اندام نمیشود درجه دو : انقباض عضله به حدی قوی است که میتواند موجب حرکت اندام در سطح افقی شود ولی در حدی نیست که بتواند به نیروی جاذبه غلبه کرده و اندام را در خلاف جهت جاذبه به سمت بالا بکشد درجه سه : انقباض عضله به حدی قوی است که میتواند اندام را در خلاف جهت جاذبه حرکت دهد                   معاینه قدرت درجه سه               معاینه قدرت درجه چهار و پنج درجه چهار : انقباض عضله از درجه سه بیشتر است ولی از طبیعی کمتر است درجه پنج : قدرت انقباضی عضله طبیعی است قویترین عضله بدن عضله چهارسر ران یا کوادری سپس است. البته بعضی عقیده دارند قویترین عضله گلوتئوس ماگزیموس در ناحیه باسن است. بزرگ شدن و بیشتر شدن حجم عضله را هیپرتروفی Hypertrophy میگویند. بزرگ شدن عضلات نه به علت افزایش تعداد سلول های عضلانی آن بلکه به علت افزایش تعداد فیلامان های پروتئینی درون سلول های عضلانی است. در دوران بلوغ حجم عضلات اسکلتی افزایش میابد. ورزش هم موجب افزایش حجم عضلات میشود. کاهش حجم و لاغر شدن و ضعیف شدن عضله را آتروفی Atrophy میگویند. بیحرکتی مداوم ، سوء تغذیه و بعضی بیماری های مزمن و یا سرطان میتواند موجب آتروفی عضلات شود. افزایش سن هم موجب آتروفی عضله میگردد.

بافت شناسی عضله

بافت شناسی عضله

در اطراف هر عضله یک غلاف یا لایه Sheath از بافت همبند به نام اپی میزیوم Epimysium وجود دارد. عضله به توسط این اپی میزیوم به تاندون خود متصل میشود. اپی میزیوم مانع از سایش عضله در حال انقباض بر روی عضله مجاور شده و حرکات عضلات بر روی هم را تسهیل میکند. در درون اپی میزیوم چند دسته به نام فاسیکل Fascicle وجود دارد که اطراف هر فاسیکل را پرده ای به نام پری میزیوم Perimysium قرار گرفته است. درون هر فاسیکل 100-10 فیبر عضلانی muscle fiber وجود دارد. در بین فاسیکل ها عروق خونی و عصب ها قرار گرفته اند. هر فیبر عضلانی بک سلول عضلانی است که به آن میوسیت Myocyte هم میگویند. در اطراف هر فیبر یا سلول عضلانی پرده یا غلافی به نام اندومیزیوم Endomysium وجود دارد. این پرده هایی که در اطراف دسته های سلول های عضلانی و فاسیکل ها و کل عضله قرار دارند موجب مقاومت و استحکام عضله در برابر کشش بیش از حد شده و همچنین موجب تسهیل در انتقال نیروی حاصل از انقباض عضله به تاندون میگردند. در درون هر سلول عضلانی رشته هایی به نام میوفیبریل myofibril وجود دارد که در واقع دسته هایی از فیلامان ها یا نخ های پروتئینی هستند. میوفیبریل ها در طول خود از قطعات تکرار شونده ای تشکیل شده اند که به هر کدام از آنها سارکومر sarcomer میگویند. وجود سارکومر ها که مرتبا تکرار میشوند موجب ایجاد شکل مخطط در عضلات اسکلتی و عضله قلب میشود. به همین علت به عضلات اسکلتی و عضله قلب عضلات مخطط هم میگویند. فیلامان های میوفیبریل از پروتئین هایی به نام اکتین Actin و میوزین Myosin درست شده اند. انقباض عضلات در واقع براثر حرکت و در هم فرورفتن این دو پروتئین یعنی اکتین و میوزین در کنار یکدیگر است. شروع این اتقباض با دستور عصب صورت میگیرد. دستور عصب به عضله برای انقباض در واقع تحریک عضله به توسط یک جریان الکتریکی است که از مغز و از طریق عصب به عضله فرستاده میشود.

آناتومی و کارکرد عضله یا ماهیچه

آناتومی و کارکرد عضله یا ماهیچه

در بدن انسان حدود 650 عضله یا ماهیچه اسکلتی وجود دارد. عضله جزئی از سیستم حرکتی بدن انسان است که به آن سیستم موسکولواسکلتال musculoskeletal system میگویند. این سیستم شامل عضله، استخوان، مفصل، تاندون، رباط و بسیاری اجزای دیگر است.عضلات بدن به شکل های گوناگونی بوده و قدرت آنها برحسب کاری که انجام میدهند متفاوت است. حداکثر قطر عضلات در قسمت وسط آنها بوده و هرچه به دو طرف آنها نزدیک تر میشویم نازک تر شده و بافت آنها بتدریج تبدیل به تاندون یا زردپی میشود و در نهایت به استخوان متصل میشوند. یک سر عضله را ابتدا Origin و سر دیگر را انتها یا محل چسبندگی آن Insertion میگویند. معمولا آن سر عضله که به محور مرکزی مدن نزدیک تر است ابتدای آن است. اینطور فرض میشود که ابتدای عضله با واسطه تاندون به استخوان چسبیده و حرکت نمیکند و عضله با انقباض خود موجب حرکت سر دیگرش یعنی محل چسبندگی تاندون طرف دیگر شده و به این ترتیب استخوانی را که از مرکز بدن دورتر است حرکت میدهد. بطور مثال عضله براکیالیس در ناحیه بازو خود را محکم به استخوان بازو چسبانده و با انقباض خود موجب حرکت استخوان های ساعد میشود.  در بعضی موارد ممکن است چند عضله یک ابتدای مشترک داشته که به یک نقطه از استخوان متصل میشوند ولی انتهاهای متعددی دارند که به نقاط مختلفی اتصال میابند. بطور مثال اکثر عضلات پشت ساعد به کندیل خارجی بازو در ناحیه آرنج متصل میشوند و در پایین ساعد هر عضله خود را به نقطه متفاوتی متصل کرده و کار جداگانه ای را انجام میدهد. معمولا چند عضله در کنار هم قرار گرفته و یک دسته عضلاتی یا یک کمپارتمان Compartment را تشکیل میدهند. بطور مثال در پشت ساق چند عضله در کنار هم قرار میگیرند. اطراف این دسته عضلانی را پرده بافتی نازک ولی محکمی به نام فاشیا پوشانده است. این پرده در بین عضلات یک دسته هم قرار گرفته و موجب میشود تا عضلات بتوانند بهتر در کنار هم حرکت کنند. عروق و اعصاب در کنار فاشیا قرار گرفته و خود را به عضلات میرسانند.