علائم تحریکی ادراری

 

 

تکرر ادرار

 

 یکی از شایع ترین علامت های اورولوژی است . فرد سالم بزرگسال 5  تا 6 مرتبه در طی روز ادرار می کند ؛ که در هر بار حجم ادراری حدود 300 میلی لیتر دارد . تکرر ادرار میتواند به علت افزایش حجم ادرار « پلی اوری » یا کاهش ظرفیت مثانه باشد .

 اگر ادرار در هر مرتبه با حجم زیادی همراه باشد بیمار پلی اوری دارد وبایداز نظر دیابت بامزه یا بی مزه  یا مصرف زیاد مایعات بررسی شود .

علل کاهش ظرفیت مثانه شامل موارد انسداد مجرای خروجی مثانه ،کاهش ظرفیت حقیقی مثانه به علت التهاب ، مثانه نوروژنیک « مثانه عصبی »با کاهش حس و کاهش قابلیت اتساع ، فشار از طرف یک عامل خارجی ویا اضطراب می باشد .
 

ادرار شبانه «ناکچوری »  Nocturia

 

به تکرر ادرار شبانه « حین خواب » گفته می شود . به صورت طبیعی  ادرار شبانه به دو مرتبه ادرار در شب گفته می شود . همانند تکرر ادرار ، ناکچوری ممکن است ثانویه به افزایش حجم ادرار یا کاهش ظرفیت مثانه باشد  .

 

 
تکرر ادرار در طی روز بدون ناکچوری اغلب منشا روانی دارد و با اضطراب مرتبط است . ناکچوری بدون تکرر ادرار ممکن است در بیماران دچار نارسایی  قلبی « CHF  » یا ادم  محیطی که در انها حجم داخل عروقی و میزان دفع ادرار وقتی بیمار در وضعیت دراز کشیده استافزایش می یابد اتفاق می افتد .توانایی تغلیظ ادراربا افزایش سن کاهش می یابد ؛ لذا تولید ادرار شبانه دربیماران مسن افزایش می یابد.
 

 به طور کلی ، ناکچوری ممکن است مربوط  به پلی اوری شبانه « تولید بیش از حد ادرار در شب » یا کاهش ظرفیت مثانه در شب باشد. همچنین در افرادی که حجم زیاد ازمایعات  « مخصوصأ کافئین یا الکل »هنگام عصر می نوشند،اتفاق می افتد. درغیاب این عوامل ، ادرار شبانه به نظرنشانه یک مشکل درفعالیت مثانه ثانویه به انسداد مجرای خروجی ادرار« مثل بیماری خوش خیم پروستات » یاکاهش ظرفیت اتساع مثانه می باشد.
 

سوزش ادرار

 
به ادرار کردن دردناک گفته می شود که معمولأ به علت التهاب می باشد . درد معمولأ در مثانه نمی باشد ، بلکه در نوک مجرا احساس می شود. دردی که در ابتدای ادرار کردن رخ می دهد، نشانه وجود یک مشکل در مجرا است. درحالی که دردی که در انتهای ادرار ایجاد می شود ، اغلب منشا مثانه دارد . سوزش ادرار اغلب همراه با تکرر ادرار یا احساس فوریت ادرار است.

 

به طور کلی علائم سیستم ادراری تحتانی اغلب غیر اختصاصی ، و ثانویه به طیف وسیعی از بیماری ها از جمله بیماری های نوروژنیک « عصبی »، بزرگی پروستات و عفونت های ادراری و... می باشد .در این زمینه دو نمونه مهم ذکرمی شود . بیماران دارای بدخیمی مثانه نوع درجا دارای درجه بالا« high-grade flat carcinoma in situ of the bladder » ممکن است تنها با علائم تحریکی ادراری تظاهر یابند . لذا پزشک اورولوژیست  در یک بیمار دارای علائم تحریکی ،با سابقه مصرف سیگار، و وجود خون در ازمایش ادرار باید به آن شک کند .

مورد  دوم در زمینه علائم تحریکی ، علائم با منشا بیماری های عصبی مانند سکته مغزی ، دیابت  وبیماری پارکینسون است.  یشتر بیماری های نورولوژیک « عصبی » با منشا مغزی باعث کاهش مهار اعصاب مثانه همراه با علائم تحریکی ادراری می شود . پزشک اورولوژیست باید فوق العاده مراقب باشد که این علل را شناسایی کند و قبل از جراحی انسداد مجرای خروجی مثانه مثل جراحی پروستات  این علل رارد کند، زیرا درصورت وجود این علل مغزی نه تنها علائم بیماران بعد از جراحی بهبود نمی یابد بلکه ممکن است بیمار دچار بی اختیاری دائمی ادرار شود.