هماچوری (مشاهده خون در ادرار)

 

به وجود خون در ادرار هماچوری گفته می شود، که با  بیشتر از 3 سلول خونی در هر دید میکروسکوپی تعریف می شود. بیماران با هماچوری واضح با مشاهده شروع خونریزی اغلب دچار ترس شده و از ترس خونریزی زیاد به اورژانس مراجعه می کنند. هماچوری با هر درجه ای نباید بی اهمیت قلمداد شود و در یک فرد بزرگسال باید بدخیمی تلقی شود مگر این که خلاف آن ثابت شود. در ارزیابی هماچوری باید چند سوال از بیمار پرسیده شود تا مسیر ارزیابی مشخص شود.      آیا هماچوری واضح بوده( با چشم مشاهده شده) یادر آزمایش ادرار کشف شده است؟      در طی ادرار کردن هماچوری در ابتدا یا انتها یا کل ادرار بوده است؟      آیا خونریزی با درد همرا بوده است؟      آیا بیمار لخته نیز دفع کرده است؟      اگر بیمار لخته دفع کرده، لخته به چه شکلی بوده است؟   هماچوری واضح یا میکروسکوپیک اختلاف هماچوری واضح با میکروسپیک روشن است و احتمال پیداشدن پاتولوژی مهم در هماچوری واضح بیشتر می باشد. در هماچوری واضح پیدا نشدن علت ناشایع است وبرعکس در هماچوری میکروسکوپیک در بسیاری از موارد در بررسی اورولوژیک نکته ای یافت نمی شود.   زمان هماچوری زمان خونریزی درحین ادرار اغلب می تواند منشا و محل آن را مشخص کند. هماچوری در ابتدای ادراراغلب از مجراست. این هماچوری ناشایع و اغلب ناشی از التهاب مجراست. هماچوری در کل طول ادرار شایعترین نوع است و نشان دهنده خونریزی از مثانه یا قسمت بالای سیستم ادراری (کلیه و حالب) است. هماچوری در انتهای ادرار ثانویه به التهاب در ناحیه گردن مثانه و مجرای پروستاتیک است.   همراه بودن با درد هماچوری اگر چه ترسناک است اما اغلب اوقات بدون درد است، مگر اینکه همراه با التهاب یا انسداد باشد. لذا بیماران با سیستیت (التهاب مثانه) و هماچوری ثانویه به آن ممکن است علائم تحریکی ادراری دردناک داشته باشند. دردهمراه با هماچوری گاهی در نتیجه عبور لخته از مسیر حالب و انسداد آن می باشد. عبور لخته با درد های شدید و متناوب (کولیکی) در پهلو شبیه به درد دفع سنگ می باشد.   وجود لخته وجود لخته اغلب شدت هماچوری را مشخص می کند و احتمالا موارد با دفع لخته پاتولوژی مشخص تری دارند.   شکل لخته    اغلب ، اگر بیمار لخته را بی شکل توصیف کند، منشا مثانه یا مجرای پروستاتیک دارد. وجود لخته کرمی شکل مخصوصا اگر با درد پهلو همراه باشد نشان دهنده هماچوری از سیستم ادراری فوقانی است.   نیاز به توضیح اضافه نیست که هماچوری مخصوصا در یک فرد بزرگسال باید به عنوان یک نشانه بدخیمی در نظر گرفت ، مگر اینکه خلاف آن ثابت شود و باید بررسی اورولوژیک فوری انجام شود. در یک بیمار داراری هماچوری واضح باید سیستوسکوپی هر چه زودتر انجام شود تا منشا خونریزی مشخص شود. سیستوسکوپی مشخص می کند  که هماچوری از مجرا یا مثانه یا سیستم ادراری فوقانی است.  شایع ترین علت هماچوری در بیمار بالای 50 سال تومور مثانه است. تنها موردی از هماچوری که نیاز به بررسی خاصی ندارد هماچوری در یک خانم جوان است که در بیشتر موارد به علت عفونت خونریزی دهنده مثانه می باشد.