عمل جراحی بازسازی رباط صلیبی جلویی با گرافت کشکک یا همسترینگ به چه منظوری صورت میگیرد؟

رباط صلیبی جلویی    لیگامان متقاطع قدامی  Anterior cruciate ligament ACL یکی از مهمترین عناصر پایدار کنندهمفصل زانو است. این رباط بطور شایعی در حین فعالیت های ورزشی پاره میشود. عمل جراحی استاندارد برای این آسیب، بازسازی آن با استفاده از تاندون زیر استخوان کشکک یا تاندون همسترینگ است. پیوند تاندونی کشکک یکی از محکم ترین روش های بازسازی است و بیمارانی که با این روش تحت درمان قرار میگیرند معمولا میتوانند به فعالیت های ورزشی بازگردند.

  

آناتومی

رباط ها نوارهای بافتی سفت و محکم ولی در عین حال قابل انعطافی هستند که استخوان ها را به هم متصل میکنند. رباط صلیبی جلویی در وسط زانو قرار گرفته و در بالا به پشت سطح مفصلی ران و در پایین به جلوی سطح مفصلی استخوان تیبیا متصل میشود. در داخل زانو این رباط از درون یک فرورفتگی تونل مانند به نام ناچ اینترکندیلار Intercondylar notch عبور کرده و در پایین به برجستگی های استخوانی که در سطح بالایی استخوان تیبیا قرار گرفته اند متصل میشود. تونل یا ناچ یا فرورفتگی اینترکندیلر در سطح پایینی استخوان ران بوده و بین دو کندیل خارج و داخلی این استخوان قرار دارد.

تاندون یا زردپی کشکک تاندونی بسیار قوی و محکم است که استخوان کشکک را به استخوان درشت نی متصل میکند. این تاندون در بالا به لبه پایینی استخوان کشکک متصل شده و در پایین به برجستگی که در بالا و جلوی استخوان درشت نی قرار دارد اتصال میابد. به این برجستگی توبرکل یا توبروزیته تیبیا Tibial tubercle میگویند  

همسترینگ ها سه عضله در پشت ران به نام های سمی تاندینو Semitendinosus ، سمی ممبرانو Semimembranosus و دوسر رانی Biceps femoris هستند. این سه عضله در بالا به برجستگی استخوان ایسکیوممیچسبند. این برجستگی در ناحیه باسن قرار داشته و همان برجستگی استخوانی است که در موقع نشستن با زمین تماس دارد. هر باسن یک برجستگی ایسکیوم Ischial tuberosity دارد.

در پایین تاندون این سه عضله در زیر زانو به سطح پشتی و بالایی استخوان ساق میچسبند. در بازسازی رباط صلیبی قدامی معمولا از تاندون عضله سمی تاندینو استفاده میشود. معمولا از تاندون کنار سمی ممبرانو به نام تاندون عضله گراسیلیس Gracilis هم همراه با تاندون قبلی استفاده میشود.

عمل جراحی بازسازی رباط صلیبی جلویی با گرافت کشکک یا همسترینگ به چه منظوری صورت میگیرد

پاره شدن رباط صلیبی قدامی موجب ناپایداری و لق شدن مفصل زانو میشود. وظیفه اصلی این رباط ممانعت از جلو آمدن استخوان درشت نی به جلو نسبت به استخوان ران است. با پاره شدن رباط صلیبی قدامی، پزشک در حین معاینه زانوی بیمار میتواند به راحتی استخوان درشت نی را در محل مفصل زانو به سمت جلو بکشد در حالیکه در حالت طبیعی این کار امکانپذیر نیست. همین حرکت غیر طبیعی استخوان درشت نی است که موجب ایجاد لقی و ناپایداری در مفصل زانو میشود. در حین عمل جراحی بازسازی رباط صلیبی، قسمتی از تاندون استخوان کشکک برداشته شده و به جای رباط پاره شده گذاشته میشود تا زانو به وضعیت قبلی خود برگردد.

بسیاری از جراحان ارتوپد ترجیح میدهند تا برای بازسازی رباط پاره شده صلیبی از تاندون کشکک استفاده کنند. تاندون کشکک بسیار محکم است، به آسانی میتوان آن را از محل مورد نیاز بدست آورد، به خوبی میتوان آن را در محل دوم سفت و محکم کرد و به سرعت خود را در موقعیت جدید جوش میدهد. به علت اینکه در دو سر این تاندون پیوندی، استخوان وجود دارد این استخوان ها در حین عمل در داخل تونل استخوانی قرار میگیرند و به همین علت جوش خوردن این دو استخوان موجب میشود اتصال تاندون به محل جدید بسیار سریع و محکم باشد.

با این حال تهیه تاندون پیوندی از تاندون کشکک میتواند منجر به عوارضی شود که یکی از مهمترین آنها احساس درد جلوی زانو است. برای اینکه این عارضه احتمالی ایجاد نشود در بسیاری موارد جراح ارتوپد ترجیح میدهد تا تاندون کشکک را دست نخورده گذاشته و از تاندون همسترینگ به عنوان محل دهنده تاندون استفاده کند.